Termin: 4 maja – 25 czerwca 2017
Michał BATORY ▪ Wiesław GRZEGORCZYK ▪ Karolina MICHAŁOWSKA-FILIPOWICZ ▪ Wiesław ROSOCHA ▪ Wiktor SADOWSKI ▪ Rosław SZAYBO ▪ Wiesław WAŁKUSKI
W panoramie Bydgoszczy wyróżnia się okazały gmach Opery Nova, malowniczo położony w zakolu Brdy, w bliskim sąsiedztwie Wyspy Młyńskiej. Mieści się w nim jeden z najciekawszych teatrów operowych w kraju, realizujący ambitny, zróżnicowany repertuar operowy, baletowy, operetkowy i musicalowy różnych epok i nurtów. Rokrocznie, na przełomie kwietnia i maja, od 1994 roku na jego scenie odbywa się prestiżowy Bydgoski Festiwal Operowy, jedno z najważniejszych w Polsce wydarzeń artystycznych, skupiający najciekawsze dokonania teatrów muzycznych z kraju, Europy, Ameryki i Azji. Bydgoska scena operowa rok temu obchodziła jubileusz 60-lecia istnienia. Decyzję o utworzeniu Studia Operowego podjęto 30 grudnia 1955 roku. Wieczorem, 21 września 1956 odbyła się pierwsza premiera powołanej zaledwie dziewięć miesięcy wcześniej instytucji: wystawiono dwie jednoaktowe opery Stanisława Moniuszki – „Flis” i „Verbum nobile” oraz „Wesele krakowskie w Ojcowie” Karola Kurpińskiego. Opera nie posiadała własnej sceny; przez wiele lat występowała w Teatrze Polskim. Budowę gmachu operowego rozpoczęto w 1976 roku. Wznoszono go 30 lat. W 1994 roku, niemalże na placu budowy, zniecierpliwiony niespiesznym tempem budowy, Maciej Figas, dyrektor Opery z zespołem zrealizował pierwszy Bydgoski Festiwal Operowy. „Chcieliśmy tchnąć życie w martwy wówczas, nieukończony obiekt i sprowokować przyspieszenie budowy siedziby dla bydgoskiej Opery – wspomina inicjator niecodziennej decyzji. Pierwszy Festiwal, dziś wspominany ze wzruszeniem jako „operowy happening” w białych od kurzu i pyłu wnętrzach, nie odstraszył wykonawców zaproszonych z różnych ośrodków operowych Polski. Pod względem frekwencyjnym i artystycznym był przedsięwzięciem nad wyraz udanym, osiągnął zamierzony cel: wpłynął na decyzje, które doprowadziły do zakończenia budowy naszej siedziby. Festiwal spotkał się z tak wielkim zainteresowaniem mieszkańców Bydgoszczy i mediów, że zdecydowaliśmy się na jego kontynuację”.
Opera Nova zauważa i docenia znaczenie reklamy wizualnej towarzyszącej jej kolejnym spektaklom operowym i baletowym. Należy do niewielkiego grona wydawców znakomitych, różnorodnych plakatów, które nie tylko promują poszczególne realizacje sceniczne i stanowią źródło informacji o ich twórcach, ale przede wszystkim stanowią niezmiernie interesujące interpretacje i komentarze operowych i baletowych dzieł, muzycznych widowisk. Poprzez graficzne, malarskie lub fotograficzne obrazowanie, metafory i symbole, często żartobliwe skojarzenia skutecznie zachęcają do spędzenia miłego wieczoru w operze. Plakaty bydgoskiej Opery projektowali i tworzą najwybitniejsi polscy twórcy plakatu różnych pokoleń, przeróżnych stylistyk i nurtów. Są wśród nich Michał Batory, Tomasz Bogusławski, Jerzy Czerniawski, Anna Gałuszka, Mieczysław Górowski, Wiesław Grzegorczyk, Tadeusz Jodłowski, Roman Kalarus, Krzysztof Kelm, Andrzej Klimowski, Diana Marszałek, Karolina Michałowska-Filipowicz, Mariusz Napierała, Rafał Olbiński, Adam Pękalski, Wiesław Rosocha, Wiktor Sadowski, Wojciech Siudmak, Rosław Szaybo, Waldemar Świerzy, Wiesław Wałkuski, Sławomir Żerdzicki. Ich doskonale zakomponowane plakaty zaskakują sposobem i różnorodnością artystycznych wypowiedzi, kolorystyką, żywotnością.
Warto przypomnieć fragment wypowiedzi Jana Lenicy, legendy światowego plakatu, który podczas swojego wystąpienia na seminarium zorganizowanym podczas I Międzynarodowego Biennale Plakatu w Warszawie w 1966 roku, stwierdził, że „plakat spełnia rolę służebną, takie jest jego zadanie i tego obowiązku nie może się pozbyć. Ale niewątpliwie najważniejszym miernikiem jego wartości jest nie to, co ma do przekazania lecz to, co ma sam do powiedzenia. (…) sztuka plakatu zbliża się najbardziej do jazzu: wszystko polega na umiejętności zagrania cudzego tematu „po swojemu”, ożywienia go własnym duchem, zagrania go tak, aby podstawowy motyw wyczuć było można uchem. (…) Bo co tu ukrywać. Plakat musi śpiewać!”
Urzekające, zmysłowe i dowcipne, metaforyczne, symboliczne i surrealistyczne plakaty bydgoskiej Opery Nova śpiewają. Czysto, bezbłędnie! One nie tylko cieszą oko, ale i ucho.
Opera Nova w Bydgoszczy należy do najważniejszych instytucji artystycznych Kujaw i Pomorza, jest jednym z największych, a z pewnością najpiękniej położonych polskich teatrów operowych. Jej imponujący gmach, zlokalizowany przy ul. Marszałka Focha, w bezpośrednim sąsiedztwie Starego Miasta – zaprojektowany przez prof. dr. arch. Józefa Chmiela i dr. inż. arch. Andrzeja Prusiewicza – oddano do użytku w październiku 2006, kiedy bydgoska Opera obchodziła jubileusz pięćdziesięciolecia swego istnienia.
Wszystko zaczęło się od Studia Operowego założonego 30 grudnia 1955 roku. Po ponad sześćdziesięciu latach istnienia dzisiejszy repertuar Opery Nova obejmuje trzydzieści trzy dzieła operowe, baletowe, operetkowe, musicalowe. Jest jedynym w Polsce teatrem, który wystawia „Manru” Paderewskiego, „Rusałkę” Dvořaka, „La Giocondę” Ponchiellego, legendę dramatyczną „Potępienie Fausta” Berlioza, czy „Lakmé” Delibesa. Zaproszenia do realizacji spektakli w jej murach przyjmowali wybitni reżyserzy, m.in. : Maciej Prus, Ryszard Peryt ,Krzysztof Nazar, Laco Adamik. Z kolei z baletem Opery Nova współpracowali twórcy tej miary, co Jorma Elo, czy Paul Chalmer. Zespół ten nie tylko prezentuje balety klasyczne jak „Dziadek do orzechów”, „Śpiąca królewna”, „Sen nocy letniej”, ale także poruszające spektakle baletu współczesnego, jak „Zniewolony umysł” Roberta Bondary, „Fascynacje” Jormy Elo i Maura de Candii, czy „Stabat Mater / Harnasie” do muzyki Karola Szymanowskiego w choreografii Roberta Bondary. Zespoły artystyczne Opery Nova mają w dorobku nagranie dwóch znakomitych DVD z zarejestrowaną jedyną operą Ignacego Jana Paderewskiego „Manru”, nagrodzoną paryskim „Złotym Orfeuszem” („Orphée d’Or” de l’Académie du Disque Lyrique) oraz operą Antonina Dvořáka „Rusałka” (DVD wydane z okazji 60. sezonu artystycznego bydgoskiej sceny operowej). Od 1994 roku Opera Nova jest organizatorem corocznego Bydgoskiego Festiwalu Operowego, imprezy o szerokiej formule programowej, która gości znakomite przedstawienia operowe i baletowe różnych teatrów z Europy, Ameryki, Azji. Jego pierwsze edycje odbywały się w nieukończonym, surowym jeszcze gmachu operowym, a ich celem było zwrócenie uwagi na przeciągającą się dekadami budowę nowej siedziby bydgoskiego teatru operowego. Tegoroczna, dwudziesta czwarta z kolei edycja Bydgoskiego Festiwalu Operowego odbywać się będzie od 29 kwietnia do 14 maja 2017 roku.
